Kręgosłup składa się z kręgów (vertebrae) i ich połączeń. Wyróżnia się pięć odcinków kręgosłupa: szyjny, piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy i kość guziczną, które tworzą odpowiednie krzywizny.
Niektóre tylko części kręgów są dostępne bezpośredniemu badaniu. Jednak stan kręgosłupa jako całości odpowiada za postawę człowieka oraz czynność wielu narządów.
Columna vertebralis |
Część szyjna kręgosłupa (pars cervicalis columnae vertebralis) | ||
[od tyłu] [od przodu] |
Odcinek szyjny kręgosłupa składa się z 7
kręgów szyjnych (vertebrae cervicales)
tworzących szyjną krzywiznę przednią (lordosis
cervicalis). Charakterystyczne rozdwojone na końcu
wyrostki kolczyste kręgów szyjnych C2-C6 nie są
wyczuwalne ze względu na obecność mięśni karku oraz
więzadła karkowego (ligamentum nuchae)
rozpiętego od grzebienia potylicznego zewnętrznego do
wyrostków kolczystych wszystkich kręgów szyjnych
(wyczuwa się je przy głowie pochylonej do przodu).
Wyrostek kolczysty siódmego kręgu nie jest rozdwojony
oraz wyróżnia się długością tak, że jest prawie
zawsze widoczny na karku. Z tego powodu kręg ten nosi
miano wystającego (vertebra prominens)[1].
Odnalezienie jego ułatwia liczenie niższych kręgów. Wyrostek poprzeczny kręgu
szczytowego (processus transversus atlantis)[2]
wyczuć można czasem, zwłaszcza u kobiet, pomiędzy
gałęzią żuchwy a mięśniem
mostkowo-obojczykowo-sutkowym nieco poniżej wyrostka
sutkowatego. Podobnie można spróbować znaleźć końce
wyrostków poprzecznych pozostałych kręgów szyjnych. |
|
Część piersiowa kręgosłupa (pars thoracica columnae vertebralis) | ||
[od tyłu] |
Część piersiowa kręgosłupa zbudowana jest z 12 kręgów tworzących piersiową krzywizną tylną (kyphosis thoracica). Łatwo wyczuwalne są wyrostki kolczyste wszystkich kręgów piersiowych. Zwykle wyrostek kolczysty Th1 "wystaje" bardziej niż wyrostek kolczysty kręgu wystającego. Koniec wyrostka kolczystego kręgu piersiowego znajduje się na wysokości trzonu niższego kręgu (zobacz też liczenie żeber). | |
Część lędźwiowa kręgosłupa (pars lumbalis columnae vertebralis) | ||
[od tyłu] |
Część lędźwiowa kręgosłupa zbudowana jest z 5 kręgów tworzących lędźwiową krzywiznę przednią (lordosis lumbalis). Wyczuwa się wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych położone na wysokości odpowiednich trzonów. Płaszczyzna nadgrzebieniowa (przechodząca przez najwyższe punkty grzebieni biodrowych)[1] przecina trzon L4. | |
Kość krzyżowa (os sacrum) | ||
[od tyłu] |
Kość
krzyżowa powstaje ze zrośnięcia się 5 kręgów
krzyżowych z utworzeniem tylnej krzywizny krzyżowej (kyphosis
sacralis). Linia łącząca kolce biodrowe tylne
górne zwykle przecina kość krzyżową na poziomie S2.
Na powierzchni grzbietowej kości krzyżowej (facies
dorsalis) wyczuć można grzebień krzyżowy
pośrodkowy (crista sacralis mediana)[1]. U dołu
poniżej grzebienia krzyżowego pośrodkowego znajduje
się rozwór krzyżowy (hiatus sacralis)[2]
prowadzący do kanału krzyżowego (canalis sacralis),
czyli dolnej części kanału kręgowego (canalis
vertebralis). W badaniu per rectum wyczuć można na powierzchni miednicznej (facies pelvica) kresy poprzeczne (lineae transversae) i wzgórek (promontorium) - krążek międzykręgowy pomiędzy L5 a kością krzyżową. |
|
Kość guziczna (os coccygis) | ||
Kość guziczną wyczuwa się w przedłużeniu kości krzyżowej w karbie odbytu (crena ani) lub w badaniu per rectum. | ||
Pagina principalis > Osteologia > Kręgosłup |
(c)MC
AD2000